လုမ်းတြႃးၶႄႇတတ်းသိၼ် ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း တင်းၸုမ်းၸိူဝ်းႁူမ်ႈ 4 ၵေႃႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၶၻီး(ဢမု)ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းၸွမ်းႁိူဝ်းၶႄႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ်တေတၢင်ႇယိုၼ်ႈ လုမ်းတြႃးၸၼ်ႉသုင်ထႅင်ႈ။

ၸုမ်းၸၢႆးၼေႃႇၶမ်းထုၵ်ႇၼမ်းတူဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃး
သိုဝ်ႇၶႄႇ သျိၼ်းႁႂႃ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ- ဝၼ်းထိ 06/11/12 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း လုမ်းတြႃးၶႄႇ(ၸၼ်ႉတႅမ်ႇ) ဝဵင်းၶုၼ်းမိင် ၸႄႈမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ်၊ တတ်းသိၼ်ဝႃႈ

ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေ ပဵၼ်မႃးၸိုင်ႈမိူင်းၻီႊမွၵ်းၶရေႊသီႊလႆႈ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵႄႈလိတ်ႈၾၢႆႇလဵဝ်ဢမ်ႇယဝ်ႉ၊ တၵ်းလႆႈပႃးၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ။

ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ RCSS/SSA

ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) လၢတ်ႈဝႃႈ- ပၢင်ၵုမ်ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်တေၸတ်းၶိုၼ်ႈ တီႈတႃႈၵုင်ႈတၢင်းၼႃႈၼႆႉ

ဢိင်ၼိူဝ်ႁၢႆးငၢၼ်း (Report) ၶွင်ၸုမ်း UNODC လၢတ်ႈ ဝႃႈ ပီၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းမိူင်းလၢဝ်း ၽုၵ်ႇယႃႈၾိၼ်ႇ တိူဝ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေလႆႈထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ပေႃးႁဝ်းတူၺ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိုင် တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵႂႃႇၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်းၵူႈတီႈ၊ မိူၼ်ၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဝႃႈ ႁဝ်းတေပူၵ်းပွင်မူၼ်ႉမႄးဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ မူၼ်ႉမႄးတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၶိုင်ပွင်ယူႇ၊ ၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ လွင်ႈပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း/တူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းႁၼ်လႆႈ ၸႅင်ႈၸႅင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပွတ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈတီႈသိုၵ်းၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ယင်းတိုၵ်ႉမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ မၢင်တီႈယင်းႁၢႆႉ ႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ လူးၵွၼ်ႇ။

ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ယိူင်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ၸဝ်ႈပေႃႈၵႃႉယႃႈယႂ်ႇသေ ၵႂႃႇတီႈၶွၵ်ႈၶင်ၶဝ်ၿိၼ်ႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၺႃးသေ လႆႈၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်ၸၢဝ်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၶွၵ်ႈ၊ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈတၢင်း လႆႈတူၵ်းၶွၵ်ႈ၊ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼႂ်းၶွၵ်ႈလႄႈ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းၼႃႈၵၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ ဝၢႆးဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈ။

ၶၢဝ်ႇၿႅင်ႊၵွၵ်ႊၽူတ်ႊသ် (Bangkok Post) ဝၼ်းထိ 04/11/12 ဝႃႈ- ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ လႆႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇတီႈၶွၵ်ႈၶင် ၶဝ်ၿိၼ်ႊ၊ တီႈၸႄႈတွၼ်ႈ ရၢတ်ႉၶျၿူႊရီႊ၊ ဢၼ်ၶွၵ်ႈၶင်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုင်သုတ်း၊ မီးၵၢၼ်သၢင်ႈႁဵတ်းဝႆႉ ၶိုၵ်ႉတွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈၸၢင်ႈၵႃႉယႃႈ မဝ်းၵမ်လႆႈ။