ၸုမ်းၸၢႆးၼေႃႇၶမ်းထုၵ်ႇၼမ်းတူဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃး
သိုဝ်ႇၶႄႇ သျိၼ်းႁႂႃ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇဝႃႈ- ဝၼ်းထိ 06/11/12 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း လုမ်းတြႃးၶႄႇ(ၸၼ်ႉတႅမ်ႇ) ဝဵင်းၶုၼ်းမိင် ၸႄႈမိူင်းယုၼ်ၼၢၼ်၊ တတ်းသိၼ်ဝႃႈ ၸုမ်းၸိူဝ်းၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း မီးတၢင်းၽိတ်းၵဵဝ်ႇၵပ်း တင်ႈၸႂ်ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်း၊ ၵႃႉယႃႈမဝ်းၵမ်၊ တိၺွပ်းလၵ်ႉပႃးတူဝ်ၵူၼ်း၊ ၸူၼ်ႁိူဝ်းၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႉ-ၼႆသေ ပူင်တူတ်ႈပၼ်တၢမ်ႇတၢႆ ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း တင်းၸုမ်းၸိူဝ်း 1.သၢင်ႇၶမ်း (ၵႅမ်ထိ 1)၊ 2.ယီႈလၢႆႈ (ၵႅမ်ထိ 2)၊ 3.ၵျသိုဝ်းၵႃး ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 4 ၵေႃႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵျပူဝ်း ၵေႃႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈပႂ်ႉတူၺ်းထႅင်ႈ လွင်ႈရႃၸဝတ်ႈ (ပေႃးမေႃယူႇမေႃၵိၼ် ၵေႃႈၸၢင်ႈလွတ်ႈ)၊ ၵျထူဝ်း သမ်ႉၺႃးၶွၵ်ႈ 8 ပီ။ ၵပ်းၵၢႆႇလွင်ႈၶဝ်တင်း 6 ၵေႃႉၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼႆႉ တေမီးၵၢၼ်ယိုၼ်ႈ ယွၼ်းတၢင်ႇလၢတ်ႈ တီႈလုမ်းတြႃး ၸၼ်ႉသုင် ၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေ လူတ်းယွၼ်ႇပူတ်းပွႆႇပၼ်- ၼႆယဝ်ႉ။

ဢိင်ၼိူဝ်မီးၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းၸွမ်းႁိူဝ်းၶႄႇတၢႆ 13 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼမ်ႉမႄႈၶွင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/10/11 ပူၼ်ႉမႃးသေ ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်းဢွၼ်ႁူဝ်၊ တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပွတ်းတွၼ်ႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းသေ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႃႈႁူမ်ႇလူမ်ႈႁိူဝ်းၶိုၼ်ႈ လူင်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၶွင်၊ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ  လႆႈထုၵ်ႇမၢပ်ႇ ၽၢမ်းဝႃႈ- ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵူၼ်းတၢႆ 13 ၵေႃႉ။ ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလၢဝ်း တိၺွပ်းၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ် (2012) သေသူင်ႇမွပ်ႈ ပၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၶႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်မေႊ။ သၢင်ႇၶမ်း ထုၵ်ႇတိ ဢွၼ်ၼႃႈၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း 5 ဝၼ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး၊ ယီႈလၢႆႈၵေႃႈၺႃး တိၺွပ်းဢွၼ်ၼႃႈၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း သေသူင်ႇ ပၼ်ၶႄႇ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 20-21/09/12 ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း လႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆၸုမ်းမၼ်းၸၢႆး တင်းမူတ်း 6 ၵေႃႉ လႆႈၶိုၼ်ႈလုမ်း တြႃးၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ တီႈၶုၼ်းမိင်။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶၢဝ်ႇပၢင်လူင်ၾၢႆႇတႆးဢွၵ်ႇၵႂႃႇဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉ ၼႂ်းၵူၼ်းတင်းမူတ်းမီး 6 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉ လိူဝ်သေၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း ပႃးၸၢႆးသၢင်ႇၶမ်း၊ ၸၢႆးယီႈလၢႆႈ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇမျၢတ်ႈ၊ ၸၢႆးထုၼ်းၵလႃးၸိူဝ်းၼႆႉ (ၸၢႆးဢွင်ႇမျၢတ်ႈၼႆႉ ၸတ်းၵႂႃႇပဵၼ်ၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း (သၢၵ်ႈသေႇ/ၽယၢၼ်း) ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ)။ ဝၢႆးလုမ်းတြႃးၶႄႇ ထတ်းသၢင်ၶၻီး(ဢမု)ယဝ်ႉ တၢင်းၵၢၼ်ၶႄႇလႆႈၸတ်းဝႆႉ ၸုမ်းၶေႃၶေႃ (Collegiate bench) ပိူဝ်ႈတႃႇတႅပ်းတတ်းလွင်ႈ ၼေႃႇၶမ်း။

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း (Municipal) ၶုၼ်းမိင် ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ သေ တင်ႈဝႆႉၽူႈတၢင်ၼႃႈ (ၽူႈတၢင်ဝႃႈၵႂၢမ်း)ၸိုဝ်ႈဝႃႈလိၼ်လီ၊ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼေႃႇၶမ်း။ မူႇၸုမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၽူႈတၢင်ၼႃႈၸိုဝ်ႈ လဵဝ်ႁူႇလိူဝ်၊ ပၵ်းလုမ်းတီႈ ၶုၼ်းမိင်။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ၼႃႈႁိူၼ်းၸၢႆး ၼေႃႇၶမ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- တၢင်းၼႃႈႁိူၼ်းၸၢႆးၼေႃႇၶမ်းၵေႃႈ လႆႈၸၢင်ႈၽူႈတၢင်ဝႃႈ ၵႂၢမ်း တီႈႁွင်ႊၵူင်ႊ (Hong Kong) ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းတၢင် ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇငိၼ်းၶၢဝ်ႇသင်ထႅင်ႈ။